Ο οίκος του χρόνου

Πολυμεσικo Διαδραστικo προγραμμα

Χρονοκάψουλα Σαντορίνη

μια σπονδυλωτή καλλιτεχνική, επιστημονική και εκπαιδευτική δράση

Με άξονα το καινοτόμο επιστημονικό-καλλιτεχνικό residency project «Ακίνητοι χρόνοι, νέοι εαυτοί» που αντιμετωπίζει και επεξεργάζεται την εμπειρία του χρόνου στη διάρκεια της πανδημίας (έναρξη κατά τη διάρκεια του lock-down 2021, συνεχίζεται μέχρι σήμερα) η Αrt-in-Αrt αναπτύσσει μια σπονδυλωτή καλλιτεχνική-επιστημονική-εκπαιδευτική δράση.

Το residency project είναι η «μήτρα» ή το κέντρο από το οποίο εξακτινώνονται μια σειρά επιμέρους δράσεων που εμπεριέχουν την καλλιτεχνική αλλά και την επιστημονική και εκπαιδευτική διάσταση.

Στόχος της δράσης είναι η προσέγγιση ενός θέματος παγκοσμίου ενδιαφέροντος, του χρόνου όπως τον βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος, μέσα από ένα δύσκολο αλλά αναγκαίο πρίσμα: την συνεργασία-αλληλόδραση επιστημονικής και καλλιτεχνικής οπτικής. Οι δυο μέθοδοι, οι δυο γλώσσες, της επιστήμης και της τέχνης, παραμένουν σε γενικές γραμμές ασύμβατες στον πολιτισμό μας. Στο συγκεκριμένο project  χτίζουμε γέφυρες ανάμεσα στην επιστήμη και την τέχνη κυριολεκτικά δε τις βάζουμε να συλλειτουργήσουν, να αλληλοεπιδράσουν και να συνδημιουργήσουν.

 

ΔΡΑΣΗ 1. Αrt & Science Residency project-μήτρα «Ακίνητοι χρόνοι, νέοι εαυτοί»

Στο πλαίσιο του προγράμματός του Τhe Palm Tree Art Residency «Κοσμογονία» για το 2021-22 διερευνήθηκε το ζήτημα της σχέσης εαυτού και χρόνου την περίοδο της πανδημίας COVID-19 με τίτλο εργασίας: «Aκίνητοι χρόνοι, νέοι εαυτοί».

 Πρόκειται για μια δημιουργική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε μία επιστημονική (ανθρωπολογική) και μια καλλιτεχνική (ποίηση, φωτογραφία) προσέγγιση του χρόνου ανάμεσα στην γραφή (ποίηση) και την φωτογραφία, ανάμεσα σε γυναίκες, αλλά και σε γυναίκες και άντρες. Δύο ζευγάρια, η ποιήτρια Μαρία Τοπάλη μαζί με τη φωτογράφο Μαριλένα Σταφυλίδου και η ποιήτρια Άννα Γρίβα μαζί με τον φωτογράφο Πάνο Μαζαράκη, αλληλεπιδρούν διαδικτυακά μέσα από φωτογραφίες και ποιήματα που αποτυπώνουν την χρονική και χωρική εμπειρία της πανδημίας. Μέσα από το φακό της ανάγνωσης και της γραφής φωτογραφίζουν, μέσα από απεικονίσεις εσωτερικών και εξωτερικών διαδρομών κάνουν ποίηση.

Η ανθρωπολόγος Πηνελόπη Τοπάλη παρατηρεί και καταγράφει τις αλληλεπιδράσεις των ζευγαριών, αλληλεπιδρά και η ίδια μαζί τους και αναστοχάζεται πάνω στο αποτύπωμα της παρατήρησης. Μέσα σε ένα περιβάλλον αυξημένης κοινωνικής απόστασης πέντε άνθρωποι συναντιούνται σε μια οθόνη υπολογιστή και φέρνοντας κοντά εικόνες και γραφές, γεφυρώνουν τους χρόνους και τους τόπους που διασχίζουν.

Oι παραχθήσες εργασίες, που είναι εργασίες σε εξέλιξη, παρουσιάζονται υπό μορφή ενδεικτικού video των Γρίβα-Μαζαράκη με τίτλο ΑΙΩΝΙΟΙ και Τοπάλη-Σταφυλίδου STEP IN TIME.

 

ΔΡΑΣΗ 2. 

Μικτά, εκπαιδευτικο-καλλιτεχνικό-επιστημονικά εργαστήρια αλληλόδρασης των συντελεστών του «Ακίνητοι χρόνοι, νέοι εαυτοί» με πανεπιστημιακούς και φοιτητές

Α. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας

Η συμμετέχουσα στο project-μήτρα Πηνελόπη Τοπάλη, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και 4 φοιτητές της κοινωνικής ανθρωπολογίας του ίδιου πανεπιστημίου, συμμετείχαν σε δύο διαδικτυακά εργαστήρια αλληλόδρασης με τις ποιήτριες και τους φωτογράφους του project-μήτρα, που έλαβαν χώρα τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο 2022. Δόθηκε η δυνατότητα αναλυτικής παρουσίασης του project από την πλευρά των δημιουργών και διερευνήθηκαν οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις επιστημονικής και καλλιτεχνικής εργασίας. Εντοπίστηκαν κοινά σημεία δράσης και υβριδικές μεθοδολογίες συνύπαρξης και συνδημιουργίας. Σε δεύτερο χρόνο, οι φοιτητές, έχοντας πλέον επιστρέψει στην εκπαιδευτική διαδικασία, ολοκλήρωσαν τις εργασίες τους με βάση την εμπειρία του εργαστηρίου.

Πρόκειται για τέσσερα βίντεο, που εκκινούν από την προβληματική του εργαστηρίου αλλά αυτονομούνται δημιουργικά. Και τα τέσσερα εστιάζουν στο ζήτημα του χρόνου στην πανδημία, μέσα από διαφορετικές οπτικές, με χρήση στίχων και εικόνων από τα ποιήματα και τις φωτογραφίες του project αλλά και συνεντεύξεων και νέου κειμενικού υλικού.

Συμμετέχοντες φοιτητές/τριες:

  • Αντωνόπουλος Παναγιώτης, video-ΗΜΕΡΑ ΝΩΠΗ
  • Γιαπράκη Ελένη, video-ΣΥΝ ΤΩ ΧΡΟΝΩ
  • Στάμκου-Κοσάνοβιτς Ρέα, video-ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΧΑ ΣΩΜΑ
  • Τρούσα Αλεξάνδρα, video-ΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΚΗΣ ΦΙΓΟΥΡΑΣ

 

Β. Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Γεωλογίας και  Γεωπεριβάλλοντος

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Παν/μίου Αθηνών Παρασκευή Νομικού με τρεις φοιτήτριες του ίδιου τμήματος συμμετείχαν σε δύο δια ζώσης εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο 2022 και αλληλόδρασαν με τους συντελεστές-καλλιτέχνες κατά την διάρκεια της παρουσίασης του project. Με τη σειρά τους στην δεύτερη συνάντηση παρουσίασαν στην ομάδα του project  τη δική τους ερευνητική εργασία.

Οι εργασίες των φοιτητριών επικεντρώθηκαν στον ενδο-κειμενικό σχολιασμό των ποιημάτων, με χρήση ή όχι και φωτογραφικού υλικού. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο λεξιλόγιο των φυσικών επιστημών και στην εκ νέου εννοιολόγηση λέξεων από τα ποιήματα σύμφωνα με την ορολογία των επιστημών αυτών και ιδίως της γεωλογίας.

Συμμετέχουσες φοιτήτριες:

  • Βαρώτσου Φρόσω, εργασία σε μορφή pdf
  • Μπέλκα Αρετή, εργασία σε μορφή pdf
  • Νικόλη Ελισάβετ, εργασία σε μορφή pdf
Εκπαιδευτές
Πηνελόπη Τοπάλη, επίκουρη καθηγήτρια Παν/μίου Αιγαίου
‘Αννα Γρίβα, ποιήτρια – Πάνος Μαζαράκης, φωτογράφος
Μαριλένα Σταφυλίδου, φωτογράφος – Μαρία Τοπάλη, ποιήτρια
Χώρος διεξαγωγής εργαστηρίων
Διαδικτυακά με την ομάδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Φυσική παρουσία με την ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών σε αίθουσα του Εργαστηρίου Φυσικής Γεωγραφίας
Χρόνος υλοποίησης του προγράμματος
Οκτώβριος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος 2022
VIDEOS
ART RESIDENCY PROJECT
ΑΙΩΝΙΟΙ / ‘Αννα Γρίβα – Πάνος Μαζαράκης
STEP IN TIME / Μαριλένα Σταφυλίδου – Μαρία Τοπάλη
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΗΜΕΡΑ ΝΩΠΗ / Αντωνόπουλος Παναγιώτης
ΣΥΝ ΤΩ ΧΡΟΝΩ / Γιαπράκη Ελένη
ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΧΑ ΣΩΜΑ / Στάμκου-Κοσάνοβιτς Ρέα
ΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΚΗΣ ΦΙΓΟΥΡΑΣ / Τρούσα Αλεξάνδρα
PDFs
ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟN ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Μπέλκα Aρετή HOME ODYSSEY
Νικόλη Ελισάβετ ΑΙΩΝΙΟΙ
Βαρώτσου Φρόσω ΟΙ ΑΙΩΝΙΟΙ
Βαρώτσου Φρόσω ΗΟΜΕ ΟDYSSEY
ΧΟΡΗΓΟΙ
Υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού